310 Đã xem
Có hơn 4.000 loài gián, chỉ có khoảng 40 loài được coi là côn trùng có hại, trong khi những loài khác có lợi cho môi trường tự nhiên. Ở Việt Nam, gián Đức và gián Mỹ là phổ biến. Khi tìm hiểu thêm về vòng đời và thói quen của các loại gián, chúng ta sẽ biết các phương pháp kiểm soát gián hiệu quả nhất.
Tham khảo dịch vụ diệt gián tận gốc an toàn cho sức khỏe
Mục lục bài viết
1. Gián Đức
Giới thiệu
Gián Đức có tên gọi khoa học là Blattella germanica, là một loài gián mới xuất hiện ở Việt Nam, nhưng nó là một trong những loài gián khó chịu nhất mà bạn bắt gặp trong nhà mình.Nó thích các ngôi nhà và tòa nhà hơn bất kỳ môi trường sống nào khác và nó sinh sản nhanh hơn các loài gián khác. Môi trường sống yêu thích của gián Đức là căn hộ và các loại không gian chung khác.
Mặc dù có cánh nhưng chúng không thể bay, thay vào đó, chúng sử dụng đôi cánh của mình để lướt đi. Gián Đức rất nguy hiểm trong nhà vì chúng có thể truyền bệnh bằng cách làm ô nhiễm thực phẩm và bề mặt nấu nướng. Thêm vào đó, chúng rụng lông định kỳ và để lại lớp vỏ có thể gây ra các cơn hen suyễn và dị ứng.
Đặc điểm
Gián Đức tương đối nhỏ – dài khoảng 1,2 cm. Gián Đức trưởng thành có màu nâu nhạt với hai sọc sẫm màu trên ngực (giữa cơ thể). Mặt khác, ấu trùng (được gọi là nhộng) nhỏ hơn và sẫm màu hơn, với một sọc nâu trên lưng.
Phạm vi địa lý
Gián Đức sống ở nhiều môi trường trên thế giới. Chúng có thể sống ngoài trời ở vùng nhiệt đới, nhưng thích tìm nơi trú ẩn trong nhà của những người ở vùng khí hậu mát mẻ hơn.
Phương pháp và địa điểm xâm nhập
Thông thường, gián Đức vô tình được mang vào nhà trên đồ nội thất hoặc trong túi hàng tạp hóa, hộp vận chuyển và hộp đồ uống. Ngoài ram trong các tòa nhà chung cư, chúng có thể xâm nhập vào các căn hộ khác thông qua các đường ống thông thường và nhanh chóng trở thành loài gây hại trong nhà.
Bạn có thể sẽ thấy gián Đức lảng vảng quanh nhà bếp, phòng tắm hoặc bất kỳ khu vực nào khác nơi cất giữ hoặc chuẩn bị thức ăn. Chúng đặc biệt thích những nơi ẩm ướt. Những con gián này có thể chui vào các vết nứt và kẽ hở để trốn gần nguồn thức ăn, nước và nguồn nhiệt. Nếu số lượng của chúng trở nên quá nhiều, bạn có thể bắt đầu tìm thấy chúng ở những nơi khác trong nhà, bao gồm cả phòng ngủ và tủ quần áo.
Thói quen và sinh sản
Gián Đức ăn nhiều loại đồ gia dụng, bao gồm sách, mẩu vụn, xà phòng, kem đánh răng và các vật dụng khác.
Gián Đức đẻ trứng, mỗi trứng chứa 30 đến 40 quả trứng. Chúng đẻ những quả trứng này vài tuần một lần (thường xuyên hơn khi thời tiết ấm áp). Trung bình một con gián Đức sẽ đẻ từ 4 đến 8 con gián con trong đời. Tuy nhiên, đừng hy vọng tìm thấy những quả trứng này một cách dễ dàng: gián cái sẽ mang chúng trong tối đa 1 đến 2 ngày trước khi nở.
Một con gián Đức có thể đẻ hơn 30.000 con trong một năm. Thông thường, nhộng trưởng thành sau 40 và 125 ngày. Mặc dù không phải tất cả đều sống đến tuổi trưởng thành, nhưng chu kỳ tăng trưởng và sinh sản nhanh chóng khiến chúng khó kiểm soát.
2. Gián Mỹ
Giới thiệu
Gián Mỹ hay còn gọi là gián palmetto, gián cống, tên khoa học Periplaneta Americana, thường xuất hiện trong nhà hoặc chung cư. Tuy nhiên, gián thích ở ngoài trời và ít phá hoại không gian sống hơn gián Đức. Giống như gián Đức, gián Mỹ có thể truyền bệnh, gây dị ứng và hen suyễn. Chúng di chuyển nhanh, nhưng thường không dùng cánh để bay.
Đặc điểm
Gián Mỹ có thể đạt chiều dài 5 cm, khiến nó trở thành một trong những loài gián lớn nhất phổ biến. Chúng có màu nâu đỏ với một dải màu vàng xung quanh ngực. Chúng rất dễ phân biệt gián trưởng thành với nhộng (gián con) vì gián trưởng thành lớn hơn và có cánh, trong khi nhộng thì không.
Phạm vi địa lý
Mặc dù có tên như vậy nhưng gián Mỹ có nguồn gốc từ vùng nhiệt đới châu Phi. Tuy nhiên, ngày nay chúng được tìm thấy trên khắp nước Mỹ. Gián Mỹ cũng là loài gián khá phổ biến ở các khu dân cư, đô thị tại Việt Nam.
Phương pháp và địa điểm xâm nhập
Gián Mỹ thường xâm nhập vào nhà thông qua các đường ống trong cống rãnh hoặc các địa điểm tương tự. Chúng có thể chui qua những khe hở nhỏ xung quanh cửa sổ, cửa ra vào hoặc lỗ thông hơi để trú ẩn. Chúng cũng có thể lẻn vào nhà bằng cách di chuyển đồ đạc từ nơi này sang nơi khác.
Gián Mỹ thường sống ở cống rãnh, cống thoát nước mưa, hầm thoát hơi nước, sân bãi, thùng rác, chuồng trại chăn nuôi gia súc. Chúng thích ấm áp và ẩm ướt, đặc biệt là nhiệt độ trên 27 độ C. Trong nhà, chúng trốn trong phòng ngủ, phòng tắm và nhà bếp. Gia đình người Mỹ cũng thường xuyên lui tới các cửa hàng tạp hóa và nhà hàng.
Thói quen và sinh sản
Gián Mỹ thích ăn chất hữu cơ đang phân hủy, nhưng sẽ ăn bất cứ thứ gì, kể cả vụn bánh mì và đồ gia dụng. Ngoài trời, chúng ăn lá cây, gỗ, nấm, tảo và côn trùng nhỏ hơn.
Gián Mỹ cái mang các nang trứng trong khoảng 6 ngày, sau đó gắn trứng vào bề mặt bên trong của vết nứt hoặc kẽ hở. Mỗi túi chứa khoảng 12 đến 16 quả trứng, có thể mất 2 tháng hoặc hơn để nở. Một con gián Mỹ cái có thể đẻ tới 800 quả trứng trong một năm. Nhộng trưởng thành chậm hơn các loài gián khác, mất từ 65 đến 400 ngày.
3. Gián phương đông
Giới thiệu
Gián phương đông có tên khoa học là Blatta orientalis , là một loại côn trùng gây hại nguy hiểm, sống chủ yếu ở ngoài trời. Chúng thường được tìm thấy nhiều nhất trong những ngôi nhà có sân vườn. Chúng không di chuyển nhanh như những con gián khác và không thể bay. Không thể leo lên các bề mặt nhẵn thẳng đứng, chúng thường bị mắc kẹt trong bồn rửa và bồn tắm.
Gián phương Đông gây phiền toái hơn các loài gián khác vì chế độ ăn uống của chúng: rác, phân, hệ thực vật và động vật thối rữa. Gián phương Đông dành nhiều thời gian để bò trên phân, những thứ thối rữa và các chất chứa vi khuẩn khác để tìm kiếm thức ăn (khiến chúng trở nên nguy hiểm hơn các loài gián khác). Vì thế nó có thể làm ô nhiễm thực phẩm, khu vực chuẩn bị thực phẩm và đồ dùng chỉ bằng cách đi ngang qua.
Đặc điểm
Gián phương đông lớn hơn gián Đức nhưng nhỏ hơn gián Mỹ, với chiều dài cơ thể khoảng 1cm rưỡi. Chúng sáng bóng và có nhiều màu khác nhau từ nâu sẫm đến đen. Cánh của loài gián này rất thô sơ. Trong đó, cánh của con đực ngắn hơn khoảng 25% so với cơ thể. Nhộng trông giống như những con cái nhỏ bé không có cánh.
Phạm vi địa lý
Gián phương Đông sống ở các vùng ven biển trên khắp thế giới. Tại Hoa Kỳ, nó được tìm thấy chủ yếu ở các bang miền nam, tây bắc và trung tây.
Phương pháp và địa điểm xâm nhập
Gián phương Đông thường xâm nhập vào nhà thông qua các vết nứt xung quanh cửa sổ, cửa ra vào và lỗ thông hơi. Một số vào bên ngoài thông qua máng xối hoặc cống rãnh chạy qua các bức tường.
Gián phương đông thường được tìm thấy ở những nơi mát mẻ, ẩm ướt và tối dưới 28 độ C, chẳng hạn như cọc gỗ, thùng rác, nhà để xe, tầng hầm và cống rãnh. Những con gián này có khả năng thích nghi và có thể tồn tại tốt ở nhiệt độ mát hơn.
Thói quen và sinh sản
Chúng có xu hướng ở ngoài trời vào ban ngày và đôi khi vào nhà vào ban đêm để kiếm ăn.
Gián phương Đông trưởng thành chậm, phải mất hơn hai năm để một con nhộng trưởng thành. Tuy nhiên, chúng chỉ sống được khoảng 180 ngày. Con cái mang trứng trong khoảng một ngày trước khi đẻ chúng vào mảnh vụn hoặc thức ăn. Một con gián phương Đông có khoảng 16 quả trứng. Nhìn chung, một con gián cái có thể đẻ tối đa 8 túi trứng và tối đa 200 con gián mới mỗi năm.
4. Gián sọc nâu
Giới thiệu
Gián sọc nâu hay còn có tên khoa học là Supella longipalpa, thích không gian trong nhà nhưng ít phổ biến hơn gián Đức. Trong khi con cái không biết bay, con đực đôi khi có thể bay thoát khỏi nguy hiểm.
Gián sọc nâu là loài ăn tạp, chúng thường ăn rác và thức ăn của con người. Chúng là loài gây hại nguy hiểm trong nhà vì khả năng lây lan vi khuẩn và các chất gây ô nhiễm khác vào khu vực nhà bếp của bạn. Chúng cũng để lại lớp vỏ bẩn có thể gây dị ứng và lên cơn hen suyễn.
Đặc điểm
- Gián sọc nâu có thân hình hẹp. Chúng dài khoảng 1,3 cm (con đực trưởng thành dài hơn con cái) và có các sọc màu nâu hoặc vàng nhạt ở bụng, cánh và hai bên ngực.
- Con đực và con cái có màu sắc khác nhau: con đực có màu nâu vàng, trong khi con cái có màu nâu sẫm.
- Con đực có đôi cánh dài hơn cơ thể, trong khi con cái chỉ che một phần bụng. Con nhộng nhỏ và có hai dải sáng ngang trên cơ thể.
Phạm vi địa lý
Gián sọc nâu cũng đã xâm nhập vào các khu vực đô thị lớn như Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh ở Việt Nam.
Phương pháp và vị trí xâm nhập
Giống như gián Đức, gián sọc nâu thường tìm đường vào nhà thông qua đồ nội thất, túi mua hàng, hộp đựng thức ăn và đồ điện tử. Chúng có thể di chuyển giữa các căn hộ thông qua hệ thống ống nước và đường ống công cộng, và có thể nhanh chóng trở thành một vấn đề nghiêm trọng trong các khu chung cư.
Bạn có nhiều khả năng bắt gặp gián sọc nâu ở những nơi ấm áp, khô ráo, có mái che và những nơi này thường ở trên cao và ngoài tầm với. Bạn nên kiểm tra xung quanh các thiết bị (thường là trong nhà bếp), dưới đống lộn xộn, đằng sau đồ trang trí trên tường và bên trong chân của đồ nội thất rỗng.
Gián sọc nâu thường sống trong nhà không có điều hòa. Chúng cũng thường gây phiền toái trong văn phòng hoặc bất cứ nơi nào bạn lưu trữ nhiều giấy.
Thói quen và sinh sản
Gián sọc nâu là loài sống về đêm và dường như không quan tâm đến những gì chúng ăn, tiêu thụ nhiều loại vật liệu, từ thức ăn của con người và rác thải đến vải (bao gồm cả quần áo và mùng màng), keo dán. Nhãn dán và thậm chí cả giấy dán tường.
Mỗi nang trứng của gián sọc nâu chứa từ 13 đến 18 quả trứng. Con cái mang chúng trong khoảng một ngày đến một ngày rưỡi, sau đó đặt chúng trên trần nhà (thường là trong tủ quần áo) hoặc dưới đồ nội thất. Nang trứng gián sẽ tồn tại khoảng 50 ngày cho đến khi trứng nở.
Gián sọc nâu có tuổi thọ trung bình từ 13 đến 45 tuần. Một con cái sẽ có 14 túi trứng trong suốt cuộc đời của mình, mỗi túi chứa khoảng 13 quả trứng.
5. Gián gỗ
Giới thiệu
Có đến 12 loài gián gỗ khác nhau (Parco Blatta), bao gồm gián gỗ Pennsylvania , gián gỗ Virginia, gián gỗ Boll và gián gỗ Broad. Tất cả các loài gián này đều phát triển mạnh trong những khu rừng ẩm ướt, nhưng đôi khi có thể được tìm thấy trong nhà. Đặc biệt là những ngôi nhà gần rừng đặc biệt có nguy cơ vào mùa xuân và mùa hè. Bởi vì chúng ăn gỗ chết và các vật liệu khác. Tuy nhiên, chúng không thể tồn tại lâu dài trong nhà.
Điều khiến gián gỗ khác biệt với các loài gián khác là khả năng thu hút ánh sáng của chúng. Chỉ con đực mới có thể bay quãng đường ngắn. Giống như các loài gián khác, gián gỗ có thể làm ô nhiễm thực phẩm và gây dị ứng, hen suyễn.
Đặc điểm
Gián gỗ dài khoảng 2,5cm, có màu nâu. Một số loài gián có viền trắng trên cánh. Con cái có cánh ngắn hơn con đực – chỉ dài khoảng 1,2 cm. Nhộng nhỏ hơn con trưởng thành và không có cánh.
Phạm vi địa lý
Có nguồn gốc từ Bắc Mỹ, gián gỗ có thể được tìm thấy trên khắp Hoa Kỳ, nhưng rất hiếm ở miền trung Hoa Kỳ. Nó cũng sống ở Canada và Mexico. Loài gián này rất hiếm ở Việt Nam nhưng đôi khi được tìm thấy ở những khu vực gần rừng.
Phương pháp và địa điểm xâm nhập
Vào mùa xuân và mùa hè, gián gỗ có thể xâm nhập vào nhà thông qua các vết nứt xung quanh cửa sổ, cửa ra vào và lỗ thông hơi. Trong những tháng mát mẻ hơn, họ có thể quá giang và vận chuyển đồ đạc vào nhà.
Gián gỗ thường được tìm thấy nhiều nhất trong đống gỗ và dưới vỏ cây đổ và cây chết. Đôi khi chúng tụ tập trong rãnh nước gần nhà.
Thói quen và sinh sản
Chế độ ăn của gián gỗ chủ yếu bao gồm các chất hữu cơ đang phân hủy. Con cái tích mỡ dưới vỏ cây chết và khúc gỗ đổ. Trứng nở sau khoảng một tháng. Gián gỗ thường chỉ sống được vài tháng.
6. Gián Úc
Giới thiệu
Gián Úc có tên khoa học là Periplaneta australasiae, là loài gián thường sống ngoài trời nhưng đôi khi cũng xâm nhập vào nhà người dân. Nó có thân hình to lớn và đôi cánh dài, cho phép nó bay được quãng đường ngắn. Do nó thèm ăn những thứ đã chết và thối rữa, nếu chúng lọt vào bên trong nhà, nó có thể nhiễm vi khuẩn và làm ô nhiễm quầy và thức ăn trong tủ đựng thức ăn của bạn.
Đặc điểm
Gián Úc có kích thước tương tự gián Mỹ. Bạn có thể nhận biết sự khác biệt giữa gián Úc bằng cách tìm hoa văn vòng màu nâu vàng đặc biệt ở lưng, ngay dưới đầu. Những con gián này dài khoảng 2,5 cm. Chúng là một trong những loài gián lớn nhất mà bạn có thể thấy đang bò quanh nhà. Những con gián này thường không thích ra ngoài, chúng chỉ thích ẩn nấp.
Phạm vi địa lý
Gián Úc phân bố khắp nơi trên thế giới. Tại Hoa Kỳ, các bang đông dân nhất là các bang miền Nam. Chúng sẽ xây tổ trong thân cây, đống gỗ, ống nước và những nơi ẩm ướt khác.
Phương pháp và địa điểm xâm nhập
Gián Úc sống chủ yếu ngoài trời ở vùng khí hậu ấm áp. Môi trường sống yêu thích của chúng là độ ẩm và nhiệt độ cao. Thỉnh thoảng, chúng làm hại cây trồng trong vườn, nhưng chúng không gây ra nhiều mối đe dọa cho cây trồng.
Khi nhiệt độ bên ngoài xuống quá thấp, chúng có thể vào nhà. Bạn có thể tìm thấy chúng trong bồn rửa và bồn tắm hoặc giấu trong tủ và cống rãnh. Chúng sẽ xâm nhập vào nhà và căn hộ thông qua các lỗ nhỏ trên tường bên ngoài và không gian nơi đường ống hoặc dây điện đi vào. Một khi nhiệt độ giảm xuống, chúng sẽ tìm cách chui vào.
Thói quen và sinh sản
Con cái giấu túi trứng trong đống gỗ ẩm ướt và kẽ hở gần thức ăn và nước uống. Sự phát triển của nhộng mất từ 6 tháng đến một năm. Khi già đi, chúng trút bỏ lớp vỏ cũ và mọc lớp vỏ mới. Chúng trải qua nhiều giai đoạn thay lông trước khi trưởng thành. Gián Úc trưởng thành có thể sống trong 6 tháng. Một con gián có thể đẻ hơn 20 túi trứng và hàng trăm con nhộng trong vòng đời ngắn ngủi của nó.
7. Gián châu Á
Giới thiệu
Gián châu Á, có tên khoa học là Blattella asahinai, có bề ngoài tương tự gián Đức. Chúng có ngoại hình giống nhau đến mức ngay cả các chuyên gia cũng nhầm chúng với gián Đức khi lần đầu tiên được phát hiện.
Đặc điểm
Gián châu Á là một loài bọ cánh cứng nhỏ (dài khoảng 1,5 cm) có màu chủ đạo là nâu nhạt. Nó cũng có một cặp sọc sẫm màu (gần như đen) khác biệt chạy từ đầu đến đỉnh bụng. Xung quanh những dải tối này, cơ thể của nó dường như được viền màu trắng.
Phạm vi địa lý
Gián châu Á là một loài được tìm thấy ở miền nam Hoa Kỳ. Dân số lớn nhất của nó là ở Florida và các bang xung quanh. Giống như nhiều người chuyển đến các tiểu bang này, nó sống ở đó để tìm hơi ấm và độ ẩm. Gián châu Á sống ở Okinawa, Nhật Bản.
Phương pháp và địa điểm xâm nhập
Gián châu Á bị mê hoặc bởi ánh sáng và sẽ sử dụng đôi cánh mạnh mẽ của chúng để bay về phía bất kỳ nguồn sáng nào ở gần. Đây là lý do phổ biến nhất mà loài gián này thường bay vào nhà dân. Nếu chúng vào nhà, chúng sẽ bay về phía đèn và màn hình TV. Chúng thường ẩn nấp gần nguồn thức ăn hoặc nơi có độ ẩm cao nhất.
Ngoài ra, bạn cũng có thể bắt gặp những con gián này trong nhà để xe hoặc nhà kho của mình vì chúng có thể dễ dàng chui qua khe hở dưới cửa nhà để xe hoặc các lỗ trên tường nhà kho. Gián châu Á cũng thích sống ở ngoài trời và trong bóng râm. Giống như những con gián khác, chúng ăn vật chất thối rữa và rác, v.v.
Thói quen và sinh sản
Gián châu Á ăn bất cứ thứ gì, từ thức ăn, rác rưởi đến lá thối rữa và các loại côn trùng chết khác. Khi gián châu Á xâm nhập vào một khu vực, chúng sẽ nhanh chóng xua đuổi bất kỳ loài gián nào khác.
Gián cái đẻ khoảng 37 quả trứng trong mỗi noãn bào. Mặc dù tuổi thọ trung bình dưới 6 tháng nhưng những con gián này sinh sản và lây lan rất nhanh. Ở một số khu vực của Florida, hàng trăm nghìn con gián châu Á đã được tìm thấy.
Những câu hỏi thường gặp về các loài gián
Hỏi: Có bao nhiêu loại gián?
Đáp: Có hơn 4.500 loại gián khác nhau. Trong số này, chỉ có 30 loài được coi là loài gây hại và sống gần môi trường của con người.
Hỏi: Loại gián nào thường bay?
Đáp: Một số con gián có thể bay. Những loài gián khác thì không. Trong số đó, có một sự khác biệt lớn về khả năng bay. Gián châu Á, gián Nicotiana tabacum, gián Úc và gián gỗ đều có khả năng bay tốt, trong khi gián Mỹ thực sự chỉ sử dụng cánh để lướt.
Hỏi: Chúng ta sẽ thường gặp những loại gián nào trong nhà?
Đáp: Chỉ có một vài loài gián trong nhà của chúng tôi. Gián gỗ thường vô tình xâm nhập khi điều kiện ngoài trời thay đổi, giống như gián Mỹ và gián phương Đông, trong khi gián Đức và gián sọc nâu tích cực tìm cách xâm nhập vào trong nhà.
Hỏi: Loài gián nào nguy hiểm và khó chịu nhất?
Đáp: Trong số nhiều loài gián, chỉ một số loài được coi là nguy hiểm vì sự bẩn thỉu và mối đe dọa ô nhiễm mà chúng gây ra. Các loài gián gây ra mối đe dọa lớn nhất đối với sức khỏe con người là loài Đức, Mỹ, phương Đông và sọc nâu.
Nhìn chung, tất cả các loài gián đều có những đặc điểm về hình dáng, sinh trưởng riêng. Nhưng điểm chung là chúng đều rất có hại cho con người vì tập tính ăn rác, ăn tạp, ăn động vật thối rữa. Vì vậy ngay khi xuất hiện gián trong nhà, hãy có những biện pháp đuổi diệt gián quyết liệt để diệt trừ tận gốc loài côn trùng này.
